Toch kan stress allerlei vervelende fysieke symptomen veroorzaken. En bovendien kan het zijn dat je immuunsysteem als gevolg van stress minder goed werkt en dus minder in staat is je te beschermen tegen ziekmakers. We vertellen je hieronder meer.
Ziek door stress?
7 klachten die daar op duiden
Gedurende de dag beoordeelt je brein voortdurend of je in gevaar bent. Jouw hele systeem is geprogrammeerd op overleven, dus er gaat een alarm af in je hersenen als ze een dreiging waarnemen. Je bijnieren gaan direct adrenaline aanmaken en je lijf bereidt zich voor op een vlecht-, vlucht- of bevriesreactie. Je spieren spannen zich aan en je hartslag en bloeddruk stijgen. Als de situatie na een paar minuten bedreigend blijft, gaat je bijnierschors ook cortisol aanmaken, een stresshormoon. Het zorgt er onder andere voor dat je emotionele ervaringen beter onthoudt. Je brein wilt immers voorkomen dat je in de toekomst opnieuw met (hetzelfde) gevaar wordt geconfronteerd.
Chronische stress
Dit ingenieuze mechanisme wil je gewoon veilig houden, en het is belangrijk dat het goed werkt. Het probleem ontstaat als de stress aanhoudt en getriggerd wordt door dingen die eigenlijk niet gevaarlijk zijn. Ooit was het handig als ons brein bij de kleinste ritseling in de bosjes op scherp sprong. Onze leefomgeving is veranderd, maar ons brein reageert nog op dezelfde manier. Zo kan een overvolle agenda of vervelend conflict met je partner eenzelfde vecht-, vlucht- of bevriesreactie triggeren. En hoe meer dat gebeurt, hoe gevoeliger je voor stress wordt. Chronische stress verandert namelijk uiteindelijk de structuur van je hersenen. Veranderingen in de verhouding tussen grijze en witte hersenstof kunnen ervoor zorgen dat je minder rationeel en emotioneel beheerst kunt reageren op stressprikkels. Je brein is bovendien niet meer goed in staat om in te schatten of een situatie daadwerkelijk gevaarlijker is én je angstreactie wordt heftiger. En door die toegenomen stress wordt je stressrespons alleen maar meer gevoelig. Kortom: je belandt in een vicieuze cirkel.
Sneller ziek worden door chronische stress
Helaas heeft chronische stress nog veel meer potentiële vergaande gevolgen voor je gezondheid. Een hoger cortisolniveau in je lichaam kan ervoor zorgen dat bepaalde immuuncellen en antilichamen minder worden geproduceerd en minder goed functioneren. Bovendien kan stress het moeilijk maken voor je lichaam om ontstekingswaarden te reguleren. Cortisol is in normale hoeveelheden ontstekingsremmend, maar als je chronisch gestresst bent werkt het laagdradige ontstekingen juist in de hand. Dat betekent ook dat wanneer je blootgesteld wordt aan een virus, de ontstekingsreactie van je lichaam sterker zal zijn. Het resultaat? Meer en hevigere symptomen.
Fysieke gevolgen van stress
Stress maakt het dus moeilijker voor je lijf om ziekmakers onschadelijk te maken. Het kan daarnaast zelf ook een reeks vervelende fysieke symptomen veroorzaken. De volgende 7 komen vaak voor.
1. Hoofdpijn en spierpijn
Een van de meestvoorkomende reacties op stress is een verkramping van spieren. Deze spierspanning kan hoofdpijn, spierpijn (vooral in de nek, schouders en kaken) en gewrichtspijn triggeren. Extra onhandig is dat stress je pijngrens kan verlagen. En als gevolg van de pijn die je voelt kun je weer gaan verkrampen…
2. Moeite met slapen
Ook als het gaat om slaap beland je met stress vaak in een vicieuze cirkel. Stress kan de nachtrust verhinderen, en een slechte nachtrust kan je stresslevels weer flink omhoog gooien én je gevoeligheid voor stress vergroten.
3. Vermoeidheid
Als gevolg hiervan voel je je waarschijnlijk vaak moe en slap. Chronische stress veroorzaakt echter een vermoeidheid die helaas niet zomaar overgaat met een dutje of een avondje Netflix. Noem het dus liever uitputting.
4. Huidproblemen
Acute stress kan leiden tot huidkwalen als netelroos en psoriasis. En uit onderzoek gepubliceerd in JAMA Dermatology is gebleken dat er een verband is tussen chronische hoge stresslevels en huidproblemen zoals acne. Dit effect kan deels verklaard worden door het feit dat stress het je lichaam moeilijk maakt ontstekingen te reguleren. Ook beschadigt cortisol het elastine en collageen in de huid, eiwitten die essentieel zijn voor een stevige, gezonde huid.
5. Spijsverteringsklachten
Heb je weleens voor een spannende presentatie naar de wc moeten rennen, of last gehad van je maag? Stress beïnvloedt welke voedingsstoffen worden opgenomen, hoe snel je eten wordt verteert en hoe veel eetlust je hebt. Bovendien heeft het spijsverteringsstelsel zijn eigen zenuwstelsel, het enterische zenuwstelsel genoemd. Het heeft als het ware een ‘eigen brein’ en reageert op dezelfde stresshormonen (zoals cortisol) en neurotransmitters (zoals serotonine en dopamine) als je hersenen.
6. Zweten
Als je gestresst bent produceert je brein acetylcholine (ACh), een neurotransmitter die je zenuwstelsel activeert en signalen naar zweetklieren over je hele lichaam stuurt. Vooral die op je handpalmen, voetzolen, gezicht en oksels. Explains a lot…
7. Verhoogde hartslag en bloeddruk
Hierboven las je al dat je hartslag en bloeddruk in de vecht/vlucht-modus stijgen. Je raadt het al: als je last hebt van chronische stress, kun je óók een chronisch verhoogde bloeddruk en hartslag hebben. Met alle potentiële gevolgen van dien.
Stress beperken
Steeds meer artsen erkennen de grote rol die stress speelt bij de ontwikkeling van (chronische) ziekten. Het is letterlijk van levensbelang dat je gedurende je leven je stresslevels binnen de perken houdt. Natuurlijk kun je stress nooit vermijden, en in normale hoeveelheden is het nodig en gezond. Maar als je merkt dat je te veel stress hebt, onderzoek dan vooral of Body Remember Trauma Therapy of Trauma Remember Breathing je kunnen helpen, boost de aanmaak van endorfine in je lijf, kijk eens of adaptogenen wat voor jou zijn. Ruil je kop koffie eens in voor gemberthee en overweeg om extra magnesium te nemen in de vorm van een magnesium supplement.