Bij een familieopstelling zijn representanten heel belangrijk, zonder de inbreng van mensen die hieraan mee willen doen kan een opstelling niet genoeg informatie laten zien.

Als representant wordt je opgesteld voor iets of iemand, dit is gelinkt aan de vraag die de vraagsteller heeft. Je wordt bijvoorbeeld gevraagd als moeder, vader, opa, oma, broer of zus. Ook kun je gevraagd worden voor iemand anders die belangrijk is geweest; bijvoorbeeld een juf of collega. En ook komt het vaker voor dat je voor 'iets' staat opgesteld; een kindsdeel (bijv. het verdriet dat je vroeger had), een land, een gebeurtenis.

Hoe weet ik wat ik moet doen als representant?

 Het bijzondere van familieopstellingen is dat representanten niets hoeven te kunnen of te weten. Sterker nog, hoe minder ze weten, des te beter het vaak werkt. Wanneer je als representant uitgenodigd wordt om een plek in de ruimte te vinden, word je als het ware ‘bewogen’. Het is moeilijk voor te stellen als je dat nog nooit ervaren hebt, maar dat is wat er gebeurt. Je wordt bewogen naar een bepaalde plek toe (of je blijft bewegen). Je benoemt dat wat je waarneemt op dat moment. Het is niet de bedoeling dat je zelf iets gaat invullen of verzinnen. Je vertelt gewoon wat er nu is, wat er in je opkomt. En als er niets is, is dat ook oké. Dan is er op dat moment geen informatie. 

De opsteller begeleidt het hele proces, dus je kunt eventuele gedachten over “wat of hoe je zou moeten doen”, hierbij loslaten.

Je kunt het gevoel hebben dat je vastgenageld staat aan de grond, je kunt gaan wiebelen, het warm of juist koud krijgen, of allerlei emoties ervaren (verdriet, boosheid, angst). Ook kun je ineens iets weten over een andere representant of over het familiesysteem, wat je onmogelijk kon weten. Je ervaart dus via je lichaam en je geest.

Belangrijk om te weten is dat iedereen dit kan en dat het niet gevaarlijk is of zo. Ook al kun je veel ervaren tijdens het representeren, het mooie is dat als je “uit de opstelling” stapt het voorbij is. Wanneer je dan toch nog het een en ander blijft voelen, dan zijn dat bijna altijd eigen thema’s die mee resoneren en dus van jou zijn. Verder mag je uiteraard vertrouwen op een goede zorgvuldige begeleiding van de opsteller en begeleid ik je mocht je vragen hebben naar aanleiding van de opstelling.

Hoe het precies komt dat het zo werkt is nog niet helemaal duidelijk. Vriginia Satir (1916-1988) en Bert Hellinger (1925-2019)  zijn twee belangrijke grondleggers voor het hedendaagse Systemisch werken en het werken met opstellingen, zij hebben ontdekt hoe effectief familieopstellingen zijn. En inmiddels heb ik het vele malen ook zelf mogen zien en ervaren hoe krachtig deze opstellingen zijn.